Σίγουρα θα έχετε ακούσει για ορειβάτες που τυφλώθηκαν από το χιόνι στην προσπάθεια τους να κατακτήσουν τις κορυφές ή για την αναγκαιότητα των γυαλιών ηλίου ακόμα και στο χιόνι.
Τι είναι όμως η τύφλωση από το χιόνι (snow blindess) και πώς μπορεί αυτή να προληφθεί?
Η τύφλωση από το χιόνι είναι μια επώδυνη, προσωρινή απώλεια της όρασης που οφείλεται στην υπερβολική έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου. Ο επιστημονικός όρος είναι φωτοκερατίτιδα και πρόκειται για έγκαυμα του κερατοειδούς του οφθαλμού από τις βλαβερές ακτίνες του ηλίου.
Είναι γεγονός ότι το χιόνι αντανακλά περισσότερο από 80% της UV ακτινοβολίας. Το σκι, η ορειβασία, η αναρρίχηση, το snowboard είναι σπορ που λαμβάνουν χώρα σε μεγάλα υψόμετρα όπου η υπεριώδης ακτινοβολία είναι ισχυρότερη. Σε συνδυασμό οι δύο αυτοί παράγοντες μπορούν να διπλασιάσουν τις πιθανότητες σας να πάθετε φωτοκερατίτιδα, συγκριτικά με το καλοκαίρι όπου η έκθεση γίνεται στο επίπεδο της θάλασσας. Η φωτοκερατίτιδα μπορεί να συμβεί όμως και το καλοκαίρι αφού η θάλασσα και η άμμος αντανακλούν επίσης σε μεγάλο ποσοστό την UV ακτινοβολία.
Η τύφλωση από το χιόνι μπορεί να συμβεί όχι μόνο χωρίς χιόνι, αλλά και χωρίς ήλιο. Η ηλεκτροσυγκόλληση για μεγάλο διάστημα χωρίς την χρήση κατάλληλης προστατευτικής μάσκας προκαλεί την ίδια ακριβώς κλινική εικόνα. Τεχνητές πηγές υπεριώδους ακτινοβολίας, όπως οι λάμπες του σολάριουμ, είναι επίσης πιθανό να προκαλέσουν τη συγκεκριμένη βλάβη στα μάτια.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα είναι έντονος πόνος, καύσος, αίσθηση ξένου σώματος (σαν άμμος) στα μάτια και ελάττωση της όρασης. Τα μάτια γίνονται κόκκινα, δακρύζουν ασταμάτητα και ανοίγουν δύσκολα.
Η φωτοκερατίτιδα εμφανίζεται λίγες ώρες μετά την υπερέκθεση στις υπεριώδεις ακτίνες, σαν το δερματικό έγκαυμα στο ηλιοκαμένο δέρμα. Η μείωση της όρασης είναι παροδική και τυπικά επανέρχεται σε 24 με 48 ώρες. Αν και η φωτοκερατίτιδα δεν προκαλεί στην πραγματικότητα τύφλωση, η όραση μπορεί να επηρεαστεί σε τέτοιο βαθμό που να είναι επικίνδυνη η οδήγηση.
Θεραπεία
Τα συμπτώματα της φωτοκερατίτιδας συνήθως υποχωρούν μόνα τους σε 1-2 μέρες χωρίς καμία θεραπεία.
Για ανακούφιση των συμπτωμάτων, η παραμονή σε εσωτερικούς χώρους και η χρήση γυαλιών ηλίου βοηθούν στη γρηγορότερη αποθεραπεία. Η συχνή ενστάλαξη τεχνητών δακρύων και τα κρύα επιθέματα βοηθούν επίσης στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Αν ο πόνος είναι ανυπόφορος η λήψη αναλγητικών από το στόμα (παρακεταμόλης) στη συνήθη δοσολογία σε συνδυασμό με τον ύπνο αποδεικνύονται θαυματουργά, καθώς η επούλωση επέρχεται γρηγορότερα.
Αν τα συμπτώματα διαρκέσουν πάνω από δύο μέρες ή χειροτερέψουν μετά από 24 ώρες τότε είναι απαραίτητη η επίσκεψη στον οφθαλμίατρο.
Πρόληψη
Η πρόληψη της φωτοκερατίτιδας είναι απλή. Να φοράτε πάντα γυαλιά ηλίου που φιλτράρουν 100% την υπεριώδη ακτινοβολία όταν επιδίδεστε σε υπαίθριες δραστηριότητες. Μην ξεχνάτε ότι υπάρχει πιθανότητα για φωτοκερατίτιδα ακόμα και σε μια συννεφιασμένη μέρα καθώς η UV ακτινοβολία διαπερνά τα σύννεφα.
Για μέγιστη προστασία φορέστε γυαλιά ηλίου, μάσκες ski και snowboard που προσφέρουν πλαϊνή προστασία και εμποδίζουν τις ακτίνες του ηλίου να εισέλθουν στα μάτια από όλες τις κατευθύνσεις.
